Μια συζήτηση για μπλόγκερς… χωρίς μπλόγκερς

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα του δημοσιογραφικού συνεδρίου της Σαμοθράκης είχε ως τίτλο «Οι πολίτες ενημερώνουν»: Διαδικτυακοί τόποι, μπλόγκς, κ.α».

Το τι βλακεία ακούστηκε από άσχετους έως επικίνδυνους εισηγητές δεν περιγράφεται. Τι διαφορετικό θα περίμενε κανείς όμως από ένα πάνελ που μιλούσε για τα μπλογκς και περιελάμβανε μόλις δύο μπλόγκερς, εκ των οποίων ο ένας ήταν ο Μάνος Αντώναρος, αδελφός του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου;

Και μάλιστα προς κακή μας τύχη αυτός σε αντίθεση με τον Εάγγελο δεν επαναλάμβανε το «ουδέν σχόλιον» αλλά μας προέκυψε… ξερόλας. Ιστορική θα μείνει η προταση που κατέθεσε να φτιάξει η ΕΣΗΕΑ ένα site το οποίο στα link να αναφέρει τους… πιστοποιημένους δημοσιογράφους – μπλόγκερς!

Για να μην πολυλογώ, μοναδική φωτεινή παρουσία στο πάνελ ήταν αυτή του Ανδρέα Παναγόπουλου, ιδρυτή του πολύ καλού μπλογκ «ΆΝεμος» ο οποίος έκανε μία συγκινητική τοποθέτηση που με την άδειά του βέβαια παραθέτω αυτούσια. Κάντε τον κόπο να τη διαβάσετε ολόκληρη. Αξίζει τον κόπο…

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΚΡΗΣ

ΟΛΗ Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ «ΑΝΕΜΟΥ»

Θα ξεκινήσω με τα λόγια του μεγάλου διανοητή Παναγιώτη Κονδύλη που έλεγε πως «η τεχνολογία είναι ένας ουδέτερος ιστορικός παράγοντας και πως είναι ο τρόπος που την χρησιμοποιείς, τα προϊόντα που παράγεις με αυτήν, πως είναι το περιεχόμενο εκείνο που ουσιαστικά παίζει ρόλο στην ιστορία».

Δεν είναι η ίδια η φωτιά που άλλαξε τον άνθρωπο και τον κόσμο. Είναι το μαγειρεμένο στη φωτιά κρέας που μετέτρεψε τον ένστικτο της επιβίωσης σε τέχνη. Στην αρχαιότερη για μένα, τέχνη. Την τέχνη της μαγειρικής. Τη μαμά δύο σπουδαίων θυγατέρων: της χημείας και της φιλοσοφίας.

Κι ύστερα πάλι: μπορεί να είναι η δάδα και το λυχνάρι που έσπασαν  το αιώνιο σκοτάδι της σπηλιάς. Όμως εκείνο που διέλυσε τα σκοτάδια του νου είναι η  αρχή των διηγήσεων γύρω από τη φωτιά και  γύρω από τα λυχνάρια. Όταν ο άνθρωπος αρχίζει να διηγείται τα μικρά και τα μεγάλα της ημέρας ξορκίζοντας την σιωπή, ξορκίζοντας τον φόβο του θανάτου. Όταν ο άνθρωπος με τη βοήθεια του τεχνητού φωτός –δηλαδή της τεχνολογίας- δημιουργεί τις πρώτες εικόνες στα τοιχώματα του σπηλαίου που ζει. Είναι η αρχή του λόγου και των τεχνών αλλά και του πολέμου.

Γιατί τι άλλο είναι η ιστορία από αυτό που μεσολάβησε από την πρώτη σπιθίτσα που άναψε με δύο πέτρες η Λούσι μέχρι το πυρηνικό μανιτάρι της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι; Μέχρι την πύρινη εξάτμιση του Απόλλων 17. Μέχρι τους τόνους κιροζίνης που έλιωσαν τους Δίδυμους Πύργους;

Και ποιος θα μιλούσε σήμερα για τον τροχό, ποιος θα μιλούσε για την πρώτη φελούκα αν δεν υπήρχαν τα μεγάλα ταξίδια; Αν οι άνθρωποι δεν ένωναν την μια στεριά με την απέναντι; Την μια ήπειρο με την άλλη; Τον πλανήτη μας με άλλους πλανήτες;

Κάθε ανακάλυψη, κάθε ανθρώπινη εφεύρεση είτε είναι  γέννημα της τύχης είτε της φαντασίας είτε της δημιουργικότητας, καθιερώνεται ανάλογα με  τις ανάγκες που καλύπτει και ξεπερνιέται από τις νέες ανάγκες που γεννιούνται.

Κι ο Γουτεμβέργιος; Είναι η τυπογραφική μηχανή του που άλλαξε τον πολιτισμό; Όχι βέβαια! Αυτή καθ’ εαυτή θα μπορούσε να είναι άλλο ένα απαξιωμένο μηχάνημα όπως το σκακιστικό αυτόματο που έφτιαξε το 1770 περίπου ο φον Κέμπελεν! Ο σκουπιδοτενεκές της ιστορίας είναι γεμάτος άχρηστες μηχανές. Άχρηστες εξ αρχής ή απαξιωμένες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Να πούμε για το βίντεο; Να πούμε για τις κασέτες των 8 τρακ; Να πούμε ακόμη και για το φαξ και την γραφομηχανή;

Κάποιες από αυτές βοήθησαν στην παραγωγή και συνεκδοχικά επηρέασαν το περιεχόμενο (το βίντεο, η γραφομηχανή) κάποιες δεν παρήγαγαν απολύτως τίποτα (οι κασέτες, το φαξ). Και η μηχανή του Γουτεμβέργιου ίσως να μην είχε καμιά τύχη αν δεν ωρίμαζε η ανάγκη της Μεταρρύθμισης στην Κεντρική Ευρώπη. Ο Λούθηρος άλλαξε την ιστορία… Η Αναγέννηση … Ο Διαφωτισμός αργότερα, άλλαξαν την ιστορία.

Οι Κινέζοι είχαν στα χέρια τους την πυρίτιδα αιώνες πριν τα κανόνια των Οθωμανών βομβαρδίσουν την Κωνσταντινούπολη και αργότερα προελάσουν μέχρι τα περίχωρα της Βιέννης…

Πάμε όμως τώρα εδώ, στα δικά μας. Όταν δημιουργήθηκε ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο ΕΝΙΑΚ, το 1946 κάποιοι προέβλεπαν πως μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα δεν θα έχουν κατασκευαστεί και πουληθεί πάνω από 10 κομμάτια σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η εξάπλωση του internet έφτασε να είναι τριάντα φορές ταχύτερη από την εξάπλωση του ηλεκτρισμού στις αρχές του περασμένου αιώνα.

Όπως όμως ο ηλεκτρισμός ΔΕΝ ήταν τα Σοβιέτ όπως είχε εξαγγείλει ο Λένιν, έτσι και οι υπολογιστές και το ίντερνετ δεν θα ήσαν παρά άλλο ένα επεισόδιο στην ιστορική αφήγηση του πολιτισμού μας εάν δεν…

Εάν δεν είχαν να προσφέρουν περιεχόμενο!

Προσοχή… Όχι δεδομένα… Όχι πληροφορίες… Περιεχόμενο!

Η μηχανή τρέφεται με περιεχόμενο. Οι σέρβερς, οι ρούτερς, τα μόντεμ, οι επεξεργαστές, χρειάζονται άπειρες ποσότητες περιεχομένου για να λειτουργήσουν και να μην απαξιωθούν.  Το ίδιο συνέβη με τα παραδοσιακά μέσα: τα έντυπα και ύστερα τα ηλεκτρονικά, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Ο τρόπος ανάπτυξης των Νέων Τεχνολογιών μέχρι τις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα κινδύνευσε να απαξιώσει το μέσο.

Η έλλειψη ουσιαστικού και ελκυστικού περιεχομένου σε συνδυασμό με την απαξίωση του περιεχομένου πολλών παραδοσαικών ΜΕΣΩΝ κυρίως με την έλευση της τηλεόρασης, ήταν φανερή και δυσοίωνη.  Αντίθετα υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες εταιρικά, αυτοδιαφημιστικά site, τόνοι άχρηστων πληροφοριών και δισεκατομμύρια καμένων πίξελ (και εγκεφαλικών κυττάρων) σε chat-rooms, messengers και forums. Και ευτυχώς που ήσαν αυτά τα τελευταία που κράτησαν το νεανικό κοινό, τους νέους χρήστες γενικότερα και βοήθησαν στην εξάπλωση του μέσου. Όμως το πρόβλημα του περιεχομένου παρέμενε. Ο τρέχων, αποσπασματικός λόγος στα chat απαξιωνόταν κι αυτός με τη σειρά του πολύ γρήγορα.

Το Internet κατέληγε να γίνει ένας υπερ-σιδηρόδρομος απίστευτης ταχύτητας και δυνατοτήτων χωρίς προορισμούς. Με ακίνητα βαγόνια-θησαυροφυλάκια δεδομένων, αρχεία και βιβλιοθήκες που παρέμεναν ανεκμετάλλευτα και  δύσκολα προσεγγίσιμα χωρίς τη μεσολάβηση του ενεργού χρήστη. Του χρήστη/παραγωγού αλλά και φίλτρου περιεχομένου. Εκείνου που θα αναλάμβανε το ρόλο του αφηγητή.

Το κενό ήλθε να καλύψει μια έξυπνη, τεχνολογική ιδέα: η δημιουργία μιας πλατφόρμας κατασκευής προσωπικών χώρων. Και συμπληρώθηκε με μια άλλη, αυτή τη φορά ιδιοφυή ιδέα: η ελεύθερη και δωρεάν χρήση αυτής της πλατφόρμας από όλους. Ο καθένας μπορεί να γίνει ο εκδότης του εαυτού του.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον ρόλο και την αξία των ενεργών πολιτών και της κοινωνικής συμμετοχής ως ουσιώδη παράγοντα του κοινωνικού γίγνεσθαι αλλά και αυτής καθ’ εαυτής της ερμηνείας της πραγματικότητας που ζούμε.

Με τα ιστολόγια, ο ρόλος αυτός γίνεται πιο απτός.

Ο πολίτης παύει να είναι απλώς ο παθητικός δέκτης των ειδήσεων, των πληροφοριών, των απόψεων αλλά και των μυθοπλασιών που δημοσιεύονται σε εφημερίδες και ειδικά περιοδικά, που εκφωνούνται από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, που αναρτώνται στο διαδίκτυο.

Κι αυτό γιατί, ενώ ο πολιτικός, ο δημοσιογράφος, ο συγγραφέας είχαν και έχουν φωνή μέσω του έργου τους στα ΜΜΕ και στα βιβλία, ο πολίτης είτε ως αναγνώστης είτε ως ακροατής είτε ως τηλεθεατής αδυνατούσε να βρει τρόπο να δηλώσει τις προτιμήσεις ή τις απαρέσκειές του να εκφράσει τις απόψεις του, να συνδυάσει και αναλύσει τις πληροφορίες τις οποίες εισπράττει και να τις καταθέσει εκ νέου με τον δικό του τρόπο.

Τώρα πλέον μέσω των ιστολογίων εμφανίζεται ένα νέο είδος αναγνώστη-ακροατή-τηλεθεατή, εν τέλει πολίτη της εποχής της πληροφορίας, ο «φωνήεις» πολίτης, ο οποίος εκφράζεται και αποκτά συνείδηση της δύναμής του.

Μέσω του blog του μπορεί να καταγράφει τις προσωπικές ή τις αναγνωστικές του εμπειρίες και να δημοσιεύει πλέον ευρύτερα τη γνώμη του με τον τρόπο, το ύφος και τη συχνότητα που εκείνος επιλέγει.. Οι σκέψεις, οι παρατηρήσεις, οι ιδέες, οι εικόνες που σχηματοποιεί δεν μένουν ανέκφραστες ή έστω εκπεφρασμένες σε ένα μικρό, στενό κύκλο, το ημερολόγιό του δεν μένει πλέον κρυφό στο συρτάρι του, αλλά κοινοποιείται, με αποτέλεσμα να εκθέτει τις απόψεις του και να μοιράζεται με άλλους τα υποκειμενικά του βιώματα.

Ένα τέτοιο δημοσιευμένο ημερολόγιο γίνεται μέσο έκφρασης και απελευθέρωσης της δυνατότητας να διατυπώσει σε ένα μικρό ή μεγαλύτερο κοινό την στάση του απέναντι στα πράγματα.

Τα ιστολόγια που απαντούν στα παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αλλά ακόμη και το ένα στο άλλο, αλλά και οι επισκέπτες-σχολιαστές τους, των οποίων η αντίδραση καταγράφεται κάτω από κάθε δημοσίευση, πυροδοτούν μία ή πολλές παράλληλες και συχνά αλληλοδιαπλεκόμενες συζητήσεις ανοίγοντας και πάλι την από αιώνες καταργημένη Αγορά των πολιτών.

Μια Αγορά που λειτουργώντας κάποτε -σε τούτον εδώ τον τόπο- παράλληλα και όχι σε αντιδιαστολή με την εμπορική αγορά, υπήρξε ένα από τα θεμέλια, μαζί με την Εκκλησία του Δήμου, της Δημοκρατίας.

Ο διάλογος, ο οποίος παλαιότερα περιοριζόταν μόνο μεταξύ των πολιτικών εκπροσώπων, των ανθρώπων της εξουσίας και των δημοσιογράφων τώρα διευρύνεται και περικλείει εν δυνάμει όλους τους πολίτες.

Οι δράσεις οι οποίες κάποτε εκπορευόντουσαν μόνο από τα κόμματα, τις οργανώσεις και τις συντεταγμένες δημοκρατικές ή όχι εξουσίες, πυροδοτούνται από τους ίδιους τους πολίτες.

Κάθε ιστολόγος γίνεται καταρχάς ο πομπός ενός συγκεκριμένου μηνύματος, το οποίο ακούγεται δημοσίως και προκαλεί αντιδράσεις από άλλους ιστολόγους ή απλούς διαδικτυακούς αναγνώστες αλλά και, σιγά-σιγά από τα παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Οι συζητήσεις μεταξύ φίλων γύρω από οποιοδήποτε θέμα παίρνουν τη μορφή κοινότητας  η οποία περιλαμβάνει επώνυμους και ανώνυμους, τα ίδια τα δημόσια πρόσωπα και τους δημοσιογράφους, αλλά και τον μέσο αναγνώστη, ο οποίος αποκτά βήμα, για να θέσει επί τάπητος τις απόψεις του και να ακούσει τις αντιρρήσεις μιας ευρύτερης από τον στενό κύκλο ομάδας.

Ακόμη περισσότερο ο χρήστης τους διαδικτύου  μετατρέπεται σε ενεργό και δραστήριο πολίτη, που καταθέτει τις αντιδράσεις του σε ό,τι συμβαίνει στον βαθμό που αυτό που συμβαίνει τον αφορά άμεσα ή έμμεσα. Οι συνειδητοί ιστολόγοι -όχι εκείνη που άνοιξαν μια σελίδα λόγω μόδας ή για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους- διευθύνουν και συντάσσουν τα ιστολόγιά τους σαν περιοδικά, σαν αυτοβιογραφικά ζουρνάλς ή και σαν εφημερίδες τοίχου.

Ανάλογα με το είδος, το ύφος, τις αρέσκειες ή τις απαρέσκειες του κάθε ιστολόγου και με φίλτρο τις γνώσεις, την αισθητική αλλά και την εν γένει φιλοσοφική του τοποθέτηση, στα ιστολόγια παρασουάζονται τα καθημερινά τεκταινόμενα στο μικρόκοσμο, τον μακρόκοσμο ή και στους δύο αυτούς κόσμους, παρουσιάζονται γεγονότα, διαβάσματα και ακούσματα, γίνονται λογοτεχνικές και ποιητικές απόπειρες, εξαγγέλονται εκστρατείες κατά πραγματικών αντιπάλων ή ανεμόμυλων, κρίνονται και συγκρίνονται πρόσωπα, καταστάσεις και δημοσιεύματα, εξαπολύονται λίβελλοι και μύδροι ή φιλοτεχνούνται πορτρέτα και συνθέτονται ύμνοι, εκφράζονται συναισθήματα.

Ηδη ο ρόλος των ιστολόγων, κυρίως στο εξωτερικό αλλά σιγά-σιγά και στην Ελλάδα επεκτείνεται και στην αναζήτηση και δημοσίευση πρωτότυπων πληροφοριών από όλους τους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής. Ετσι δημιουργείται ο πολίτης- ερευνητής-δημοσιογράφος, που όπως και ο επαγγελματίας δημοσιογράφος θα χρησιμοποιεί τις όποιες γνωριμίες του ή την ερευνητική του διάθεση -και το διαδίκτυο ευνοεί μια τέτοια έρευνα-, για να αναδείξει αφανή θέματα ή να συμβάλει από το βήμα που διαθέτει στην ευρύτερη διασπορά ειδήσεων που αφορούν την κοινωνία. Ηδη οι πολίτες δημοσιογράφοι προσεγγίζουν τομείς εξειδικευμένους τομείς  δημοσιογραφίας όπως π.χ. οι συνεντεύξεις, το ντοκιμαντέρ ή εξειδικευμένα είδη δημοσιογραφίας που αφορούν τον πολιτισμό, το βιβλίο, τη μουσική, τον αθλητισμό, τις επιστήμες.

Παράλληλα θα αναπτυχθούν και άλλα είδη ιστολόγων. Όπως έγινε και εκ παραλλήλου με την παραδοσιακή δημοσιογραφία. Ιστολόγοι-λογοτέχνες, ιστολόγοι-μυθιστοριογράφοι, ιστολόγοι-ποιητές, ιστολόγοι-εικαστικοί.

Γίνεται! Συμβαίνει τώρα! Δεν είναι μελλοντολογικό σενάριο.

Με άλλα λόγια προστίθεται, μετά τον ιστορικό, τον λογοτέχνη και τον δημοσιογράφο ένας ακόμη ( ή μάλλον εκατομμύρια ακόμη) αφηγητές της ανθρώπινης περιπέτειας.

Έτσι, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να αναδειχθεί ένα γεγονός ή ένα πρόσωπο ή μια ιδέα μικρή ή μεγάλη, όχι από πλέον μόνο από τη γνώμη των πολιτικών και των δημοσιογράφων ή των έγκριτων και επώνυμων αναλυτών, ούτε από αποκλειστικά από την ιεραρχημένη ατζέντα των τηλεοπτικών δελτίων, αλλά από τη μαζική προσοχή που θα κερδίσει στους κύκλους των υπόλοιπων ιστολογίων, των σχολιαστών και των απλών επισκεπτών τους.

Μια προσοχή που πολλές φορές ξεπερνά κατά πολύ τόσο τις υποκειμενικές δυνατότητες όσο και, πολλές φορές, τις αρχικές προθέσεις του ίδιου του ιστολόγου.

Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο ένα προσωπικό παράδειγμα μια τέτοιας περίπτωσης:

Όταν πριν 4 περίπου χρόνια είχε γίνει θέμα συζήτησης η φραπελιά και η γνωστή εκπομπή της ΕΡΤ, γνωστής τηλεπαρουσιάστριας η οποία το ανέδειξε ως φάρμακο κατά του καρκίνου και σε συνδυασμό με τα εξωπραγματικά ποσά που ξόδευε και ξοδεύει το κρατικό μας κανάλι για το πανηγυράκι της Γιουροβίζιον, είχαν γράψει στον ΑΝΕΜΟ ένα κείμενο με τίτλο «Δεν θέλω να πληρώνω για την ΕΡΤ».

Σ’ αυτό εξηγούσα γιατί μου είναι αδιανόητο να πληρώνω και μάλιστα υποχρεωτικά μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ για ένα προϊόν, μια υπηρεσία που δεν μου αρέσει και που τη θεωρώ από αντιαισθητική έως επικίνδυνη.

Προσέξτε δεν είπα και δεν λέω -μεταφέρω λίγο μια κουβέντα που ακολούθησε και κράτησε επί μακρόν- να κλείσει η ΕΡΤ, αντίθετα υπερασπίζομαι τον δημόσιο χαρακτήρα της και θεωρώ κόσμημα εκπομπές όπως ο Εξάντας ή το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα. Ελεγα και λέω ότι δεν θέλω να πληρώνω για τους υπόλοιπους ολοένα και αυξανόμενους κατιμάδες που μας σερβίρει.

Θύμισα τη στάση που είχε κρατήσει η Μελίνα Μερκούρη και πρότεινα την κατάθεση το ποσό υπέρ της ΕΡΤ να κατατίθεται στο ταμείο παρακαταθηκών και δανείων.

Ειλικρινά δεν περίμενα το τσουνάμι που ακολούθησε. Δύο τρεις ιστολόγοι-γραφίστες είχαν ήδη από την επόμενη ημέρα σχεδιάσει σήματα και λογότυπα με σύνθημα «Δεν θέλω να πληρώνω για την ΕΡΤ».

Το αρχικό μου κείμενα αναπαρήχθη είτε αυτούσιο είτε με προσθήκες είτε ως λίβελλος είτε ως συνολική πρόταση σε δεκάδες ιστολόγια αλλά και σε πολλές, πάμπολλες σελίδες εφημερίδων.

Για να απαντώ στα σχόλια -δεν το κάνω πάντα- θα έπρεπε να προσλάβω γραμματέα, χωρίς υπερβολές…

Και το παράξενο, από τότε αλλά και στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων συνεχίζω και λαμβάνω μέϊλ από γνωστούς και αγνώστους που με προτρέπουν να μην πληρώνω την ΕΡΤ.

Θα πει κάποιος «κι έγινε τίποτα»; Όχι! Κόπηκε η εκπομπή του Κούλογλου!

Επίσης βγήκε και μια διαφήμιση της ΕΡΤ πριν 2-3 μήνες που έλεγε το απίθανο: «Δείτε το ΓΙΟΥΡΟ στην ΝΕΤ χωρίς συνδρομή». Εννοώντας όχι φυσικά το χαράτσι της ΔΕΗ αλλά την συνδρομή της ΝΟΒΑ.

Εντεκα εκατομμύρια άνθρωποι να μαζευόμασταν έξω από την ΕΡΤ δεν θα γινόταν τίποτα απολύτως.

Όμως αυτό δεν είναι θέμα αποτελεσματικότητας των ιστολογίων. Είναι ΑΛΛΟ θέμα! Εκτός του θέματος που συζητάμε…

Μήπως άλλαξε τίποτα στο σύστημα υγείας με την καμπάνια που ξεσήκωσαν οι καταγγελίες και ο θάνατος της Αμαλίας Καλυβινού. Της ιστολόγου που περιέγραψε τα όσα τράβηξε ως πάσχουσα από καρκίνο, γράφοντάς τα επί μήνες, τους τελευταίους μήνες της ζωής της, στο ιστολόγιό της.

Στο σύστημα υγείας δεν άλλαξε τίποτα απολύτως.

Αλλαξε όμως στην Επικοινωνία και στη Δημοσιογραφία. Και άλλαξε ριζικά όσο κι αν εμείς κι εσείς ακόμη δεν έχουμε αντιληφθεί την έκταση της αλλαγής.

Να, για παράδειγμα, είμαστε φέτος εδώ, στο 16^ο Δημοσιογραφικό Συνέδριο της Σαμοθράκης και συζητάμε για τα ψηφιακά μέσα, τα ιστολόγια και τη δημοσιογραφία των πολιτών. Θέματα που μέχρι πέρσι, πρόπερσι μόνο θυμηδία προκαλούσαν ακόμη και στην ευαίσθητη τάξη μας.

Το ότι έχουμε 2008 είναι βέβαια ένα πρόβλημα. Το ότι ακόμη δεν έχουμε πάρει τίποτα χαμπάρι και θα το πάρουμε σε καμιά δεκαετία και βάλε είναι ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα.

Τι να κάνουμε; Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία!

Και δεν είναι ότι απλώς αλλάζει η ζωή. Ο κόσμος ολόκληρος έχει εδώ και καιρό αλλάξει. Ριζικά. Τόσο ριζικά όσο είχε αλλάξει και μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο.

Όχι γιατί τώρα εφευρέθηκαν τα ιστολόγια και πριν 16 χρόνια το Γουέμπ. Ο κόσμος όπως είπα και στην αρχή, δεν άλλαξε ούτε και τότε εξ αιτίας ενός μηχανήματος όπως το τυπογραφείο.

Αλλαξε από τη χρήση του. Αλλαξε από τους ανθρώπους. Αλλαξε από τη διασπορά της γνώσης. Αλλαξε επειδή άλλαξε το κοινωνικό παράδειγμα. Τα βιβλία δεν ήταν πια κλεισμένα στα παλάτια και στα μοναστήρια. Πήγαν παντού…

Όπως και τότε έτσι και σήμερα δεν θα είναι μια απλή, ευθύγραμμη πορεία. Ας μην ξεχνάμε ότι χιλιάδες βιβλία κάηκαν στην πυρά, συχνά μαζί με τους συγγραφείς τους. Χιλιάδες εφημερίδες έκλεισαν, χιλιάδες δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν και δολοφονούνται.

Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και με τα ιστολόγια. Δεν χωράει αμφιβολία γι αυτό.

Ηδη ετοιμάζονται νόμοι περιορισμού τους. Όχι στην Κίνα μόνο και στο Ιράν. Αλλά και εδώ. Στην Ευρώπη του ελεύθερου πνεύματος (εδώ, αν έγραφα στο ιστολόγιό μου, θα χρησιμοποιούσα μια φράση που δεν συνάδει με τον παρόντα χώρο). Και βέβαια και εδώ στην Ελλάδα. Πρώτοι και καλύτεροι είπαμε να τα «μαζέψουμε» με αφορμή ενός ψευδοδημοσιογραφικού, ψευδώνυμου, ψευδοϊστολόγιου, τις προάλλες.

Αυτό το «μαζεύτε τους» θα το ακούσουμε πολλές φορές στο άμεσο μέλλον. Και προφανώς δεν εννοούν κάποιους ανόητους, χυδαιολογούντες. Ούτε τους παιδεραστές και τους εμπόρους ναρκωτικών. Αυτά είναι αστειότητες. Η ισχύουσα νομοθεσία μπορεί να λύσει εύκολα τέτοια προβλήματα, ακόμη και προβλήματα δυσφήμισης ή προσβολής προσώπων.

Την Αγορά του Δήμου, των πολιτών θα θελήσουν να μαζέψουν. Και θα το αποπειραθούν να το κάνουν είτε κατασταλτικά είτε με έναν ακόμη πιο αποτελεσματικό τρόπο: τη διαφήμιση.

Δεν θα το πετύχουν!

Διότι εδώ και 10 χρόνια, από τότε που ο περίφημος Ματ Ντραντζ αποκάλυψε μέσα από την ιστοσελίδα του το σκάνδαλο Λιούνσκι, η ιστορία καταγράφει όχι μόνο όσα προηγουμένως έχουν επιλεχθεί μέσω των εφημερίδων και περιοδικών, αλλά πλέον και μέσω των ιστολογίων.

Τα ιστολόγια ήδη αποτελούν ιστορική πηγή αυτά καθ’ εαυτά. Και μάλιστα μια ιστορική πηγή με λεπτομερείς καταγραφές, μέρα με την ημέρα, ώρα με την ώρα ολόκληρου του ιστορικού πλαισίου στο οποίο ζούμε ατομικά και συλλογικά, από το πώς είναι να διαβάζεις για πανελλήνιες μέχρι το πώς είναι να καίγεται η χώρα σου απ’ άκρη σ’ άκρη και από το πώς φλερτάρουν οι 20άχρονοι μέχρι πως είναι να πάσχεις από καρκίνο στην Ελλάδα.

Προφανώς το νέο μέσο δημιουργεί και νέα προβλήματα. Πολλά από αυτά έχουν ήδη τεθεί: η ανωνυμία, το ανεξέλεγκτο των πληροφοριών, το χάος των πληροφοριών που χάνονται μέσα στην πληροφορία, το θέμα της εμπορικής εκμετάλλευσης, ασυδοσία κάποιων μαθητευόμενων, κακόβουλων μάγων, οι ρυθμίσεις που ετοιμάζονται, οι αυτορρυθμίσεις που θα επέλθουν, η ομφαλοσκόπηση των διαδικτυακών κοινοτήτων, η έλλειψη δεοντολογίας είτε λόγω άγνοιας κάθε δεοντολογικού κανόνα είτε λόγω αδιαφορίας. Το αντίτιμο αυτής της ελευθερίας που μας δόθηκε με τα ιστολόγια. Ας μην ξεχνάμε ότι σε αυτή την κοινωνία που ζούμε τίποτα δεν είναι τζάμπα και τίποτα δεν μένει απολύτως ελεύθερο επί μακρόν. (Εκατοντάδες χιλιάδες άμισθοι εργάτες συμβάλλουν στη γιγάντωση του Νέου Μέσου και των εταιρειών που το εκμεταλλεύονται και καρπώνονται μια πρωτοφανή σε ποιότητα και ποσότητα υπεραξία.) Και βέβαια η σχέση μεταξύ ημών των παραδοσιακών δημοσιογράφων και του αναδυόμενου μοντέλου του πολίτη-δημοσιογράφου. Αλλά και της ίδιας της ύπαρξης των Παλαιών Μέσων Ενημέρωσης που ήδη αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα παγκοσμίως. Προβλήματα που προφανώς δεν έχουν να κάνουν μόνο με την εμφάνιση των ιστολόγων.

Ας μην είμαστε ούτε αισιόδοξοι ούτε απαισιόδοξοι, κανένας δεν γνωρίζει και κανείς δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση θα πάει το πράγμα, προς τα πού θα φυσήξει ο άνεμος και πόσοι άνεμοι θα απελευθερωθούν. Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι έχουμε ένα εντελώς νέο Παράδειγμα λόγου, επικοινωνίας, περιεχομένου.

Η αφήγηση της ανθρώπινης περιπέτειας και του πολιτισμού επέστρεψε και πάλι δια της γραφής στους ανθρώπους. Ελπίζουμε μόνο αυτή η περιπέτεια να συνεχιστεί, να μην είναι πολύ αργά και για εμάς και για τον πλανήτη που ζούμε, και να παραμείνει ενδιαφέρουσα…